Tiếp nối chuỗi bài viết về các thể loại nhạc, hôm nay ADAM Muzic sẽ giới thiệu đến các bạn một thể loại trữ tình với giai điệu chậm, thong thả thường được độc tấu piano, guitar hoặc violin. Dòng nhạc ADAM Muzic đang nhắc đến đó là dòng nhạc Ballad, bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu đôi nét về dòng nhạc này nhé.
Đầu tiên chúng ta tìm hiểu về nguồn gốc của dòng nhạc này nhé: có nhiều quan điểm cho rằng Ballad đã được thực hiện do một số nghệ sĩ hát rong tạo nên, nhưng đại đa số đã được thực hiện bỡi người dân châu Âu, các nhà học giả cho rằng các bản Ballad nổi lên ở Tây Âu, từ thế kỷ XIII. Các bản ballad thường kể chuyện về chủ đề tình yêu vĩnh cửu, cái chết, danh dự, và sự phản bội hay còn được gọi là những bản tình ca cũ.
Bản ballad được tiến hóa từ các loại cổ xưa hơn của bài hát kể chuyện, sử thi anh hùng hoặc bài hát. Sử thi anh hùng đã từng được trải rộng trên tất cả khu vực Balkan, là những bài hát dài.
Ballad bắt nguồn từ dòng nhạc country và folk – với giai điệu chậm, thong thả do bắt nguồn từ dòng nhạc country nên lời lẽ không hoa mỹ, nhưng vẫn đủ để tạo nên cảm xúc cho người nghe bởi mang nhiều tâm trạng của tác giả và người hát.
Đến thế kỷ XVII giai điệu ballad khá cũ so với hiện tại, đến từ truyền thống dân gian, hoặc đang nổi lên từ các hình thức trước đó của balladry. Một vài trong số những giai điệu cũ, như “Chevy Chase,” “Fortune My Foe,” hoặc “Greensleeves”, đã được phổ biến trong hơn một thế kỷ. Những giai điệu cũ đã không chỉ thích nghi với nhiều bản ballad khác nhau; họ cũng phục vụ như là cơ sở cho các bài thánh ca. Các nghệ sĩ đã giới thiệu các biến thể độc đáo của riêng mình dẫn đến xu hướng cá nhân nghệ sĩ, sự thay đổi lớn trong giai điệu.
Ca khúc như “Barbara Allen” với giai điệu ballad nói về tình yêu đơn phương, Bài hát đã trở thành sự yêu thích đối với giới trẻ, và các ca sĩ trong nước Anh của thế kỷ 20.
Bên cạnh đó các bản Ballad cũng kết nối mạnh mẽ với các điệu múa ba lê. Những giai điệu múa đã được công bố trong cuốn sách nhỏ như John Playford của The English Dancing Master. Trong mười tám phiên bản của nó, 1651-1728, Playford công bố phát sóng phổ biến nhất trong ngày. Một nhà sưu tập quan trọng của giai điệu ballad là Thomas D’Urfey, một người đàn ông đa tài năng, người đã viết kịch, bài hát, thơ ca, và hài kịch. Ông là một nhà soạn nhạc là tốt, nhưng đã dành nhiều nỗ lực của mình thích ứng và sắp xếp đã được các giai điệu còn tồn tại. Đó là từ các nguồn được in như thế này mà chúng ta có thể tìm thấy những giai điệu âm nhạc trong đó ballad nổi tiếng như “Up All Tails”, “Drive Cold Winter Away”, “Broom, các Bonny Broom, và hơn 1 chục tác phẩm khác.
Nhưng đối với mỗi giai điệu ballad có nguồn gốc trên sân khấu, có một giai điệu đó đến từ truyền thống ballad đường phố và được chuyển thể trên sân khấu. Đến cuối thế kỷ XVII, các tác giả như John Gay và Thomas D’Urfey phát triển một thể loại sân khấu gọi là “opera ballad,” sự nổi tiếng nhất trong số đó là đồng tính nam của Beggar của Opera. Những vở opera ballad đặc trưng giai điệu phổ biến và các văn bản thậm chí broadside thích nghi cho một dài form-trình bày sân khấu.
A Scene from ‘The Beggar’s Opera’ VI 1731 William Hogarth 1697-1764 Purchased 1909 http://www.tate.org.uk/art/work/N02437
Nhưng bất kể nguồn hoặc đời sau của những giai điệu, giai điệu ballad hiệu quả nhất và phổ biến có đặc điểm chung nhất định. Họ có xu hướng lặp đi lặp lại và có một logic du dương rất dễ thuộc thu hút được công chúng thế kỷ XVII. Sử dụng hầu hết các quy ước nào đó – chẳng hạn như việc sử dụng các cụm từ âm nhạc trái ngược ngắn mà tạo ra một hiệu ứng mà có thể được ví như một “câu hỏi và câu trả lời,” hoặc một mô hình của sự biến đổi và độ phân giải như thế tìm thấy trong âm nhạc của Bach hay Handel. Khi người ta trở nên quen thuộc với các quy ước này người nghe có thể dễ dàng dự đoán được nó thuộc thể loại ballad, có nghĩa là giai điệu rất dễ làm theo và dễ dàng để tìm hiểu và ghi nhớ. Đó là do tính chất lặp đi lặp lại và hấp dẫn này của những giai điệu ballad nổi tiếng. Giai điệu ballad nổi tiếng thường chỉ trích vì hình thức của dòng nhạc ngắn bị phân mảnh, nhịp điệu lặp đi lặp lại của họ và cụm du dương, và sự hấp dẫn của họ đến một mẫu số chung thấp nhất. Tuy nhiên, những đặc điểm giống nhau đã giúp cho các giai điệu ballad phổ biến trong văn hóa đại chúng của Anh thế kỷ XVII. Những giai điệu ballad được hát bởi già và trẻ, nam và nữ, giàu và nghèo, cao quý và khiêm tốn, và nhiều người trong số họ vẫn còn phổ biến trong nhiều thập kỷ, thậm chí nhiều thế kỷ.
Một bản ballad có cấu trúc tương đối ngắn chia thành từng câu và hát theo một câu chuyện như giai điệu, một số bản ballad mở rộng chỉ có vài dòng, theo từ điển thì một bản ballad là một bài thơ đơn giản dưới dạng thơ kể lại một số câu chuyện phổ biến , nhưng điều này vẫn không hoàn toàn chính xác, khi nhu cầu về cấu trúc stanzain được hoàn thành chỉ trong các bản Ballad quốc gia. Ballad chúng ta có thể hiểu rộng nhất có nghĩa là bất kì bài thơ kể một câu chuyện quan thuộc nào, hoặc một đoạn hát ngắn và không có đệm hoặc khiêu vũ.
Trong 1 bài hát ballad, lyric là element quan trọng hàng đầu bên cạnh giai điệu. Thông thường, lyric được chia thành nhiều verses một cách có vần điệu (tương tự như… ca dao ), ví dụ như “Love to be loved by you” của Marc Terenzi và “Not me not I” của Delta Goodrem, chúng ta cũng thưởng thức ca khúc này nhé.
Tuy nhiên, ngày nay ballad đã bị pha trộn bởi nhiều thể loại nhạc khác (rock ballad, ballad opera, folk ballad) nhưng pop ballad vẫn được chú ý nhất. Phần tiếp theo ADAM Muzic sẽ chia sẻ đến các phần còn lại của ballad. Hy vọng những chia sẻ trên đây phần nào giúp các bạn hiểu thêm về dòng nhạc lãng mạn này nhé.
Reference: Wikipedia, Ballad music, History music, Youtube, và một số tài liệu liên quan khác.
Hình ảnh: Internet
