Một nàng thơ cuốn hút như Bùa mê
“Một giọng hát rất lạ. Đây là thể loại âm nhạc rất văn minh, một cách hát trễ nải rõ từng lời một như mật rót vào tai. Bạn hát làm mình nhớ đến những ca sĩ ở thế hệ trước. Bạn phát âm tiếng Việt rất đẹp!” – là những lời nhận xét ưu ái mà nhạc sĩ Lê Minh Sơn dành cho Bùi Lan Hương sau khi cô biểu diễn ca khúc tự sáng tác Mâu thuẫn.
Bùi Lan Hương từng tham gia bộ phim ca nhạc Glee bản Việt Nam trong vai Thảo Trang, nhưng không để lại quá nhiều dấu ấn với khản giả. Năm 2018, nữ ca sĩ mới được biết đến rộng rãi sau chương trình Sing My Song mùa 2. Dù chỉ dừng lại ở vòng 2, nhưng phong cách âm nhạc mơ mộng, ngọt ngào và đầy mãnh liệt của cô đã gây ấn tượng sâu sắc với khán giả. Họ gọi cô là ‘Nữ hoàng nhạc ảo của Việt Nam’.
(Nguồn: https://truyenhinh.fpt.vn)
Vì sự nữ tính trầm lắng của một người đàn bà từng trải và lối nhả chữ đặc trưng khi hát, Bùi Lan Hương nhiều lần được so sánh với Lana Del Rey – ca – nhạc sĩ nổi tiếng người Mỹ. Cô cũng tiết lộ rằng mình được truyền cảm hứng rất nhiều từ Lana và Anita O’Day.
Giấc mộng với Dream Pop – dòng nhạc ma mị và kén người nghe
Dream Pop (hay còn gọi là ‘nhạc ảo’) là một thể loại âm nhạc phụ của Pop Rock và Alternative Rock, có xu hướng chú trọng đến kết cấu và tâm trạng hơn là những đoạn riff gây kích động đặc trưng của Rock. Giọng hát thường nhẹ như thở hoặc gần như thì thầm, và ca từ thường có đặc trưng là về sự suy xét nội tâm hay sự tồn tại hiện sinh. Bìa album thường chứa những hình ảnh phấn màu mờ ảo hoặc những thiết kế tối giản.
Lana Del Rey trên bìa album đình đám một thời (Nguồn: https://time.com)
Vì là thể loại nhạc mới (Dream Pop hiện đại bắt nguồn từ Vương quốc Anh vào giữa thập niên 1980), khai thác các chủ đề trừu tượng và cách thể hiện đặc trưng, khác lạ, nên Dream Pop không phải dòng nhạc quá phổ biển trên thị trường; đặc biệt tại Việt Nam, khi hầu hết khán giả ưa chuộng nhạc Pop Ballad trầm buồn nhẹ nhàng, ca từ dễ hiểu và tiết tấu chậm vừa.
Hiểu được điều này, trong vòng 2 chương trình Sing My Song 2018, nữ ca sĩ xúc động trải lòng: “Theo đuổi một dòng nhạc còn rất mới thì sẽ có nhiều ý kiến trái chiều… Làm sao làm được một điều rất khác thì thật sự còn rất khó. Em cũng suy nghĩ nhiều, khi mà các ca sĩ nhạc Pop có thể hát giống Celine Dion, giống Whitney Houston và mọi người vỗ tay rất to vì cô ấy hát rất tuyệt, cô ấy hát giống một Diva nào đó. Nhưng khi em hát một ca khúc hoàn toàn mới thì lại bị mọi người phán xét rất nhiều. Có lẽ điều này khiến em đôi chút chạnh lòng. Nhưng em tin là em sẽ không từ bỏ và sẽ tiếp tục cố gắng!”
Đến một Thiên thần sa ngã đầy táo bạo
Chỉ hai tháng sau cuộc thi, Bùi Lan Hương cho ra mắt MV Sa ngã – là ca khúc chủ đề của album đầu tay Thiên thần sa ngã. Để có thể làm ra album này, nữ ca sĩ đã phải bán một căn nhà và dành phần lớn số tiền cho việc sản xuất. Chia sẻ trong một bài phỏng vấn khi được cho là khá táo bạo vì quyết định đầu tư làm đĩa nhạc, nữ ca sĩ cho biết: “Album là theo đuổi những điều đẹp đẽ, nghệ thuật, còn thú thật rất lâu mới thu lại được số vốn mà tôi đã bỏ ra. Nhưng điều đó không quan trọng, đã yêu nghệ thuật thì nên làm.”
Với ca khúc chủ đề, cô tâm sự: “Sa ngã kể về những tâm tư, những cảm xúc giằng xé, hoang mang của một cô gái khi rơi vào mối tình sai trái với một người đàn ông. Vì chủ đề nhạy cảm nhưng tôi vẫn muốn ca từ phải thật nên thơ, nên đây thực sự là một thử thách lớn.”
Vẫn phong cách sáng tác lời đầy tâm sự và bi lụy, cùng những câu hook tiếng Anh là điểm nhấn không thể thiếu trong bài hát, như Bùi Lan Hương đã chia sẻ ngay từ vòng đầu của Sing My Song 2018: “Thường em sẽ viết bằng tiếng Anh trước. Sau đó em kiên quyết không thay đổi melody (giai điệu) cho nó thật catchy (bắt tai) với melody đó.”. Phần điệp khúc của Sa ngã lặp đi lặp lại với:
I’m chasing chasing chasing you
He’s running running running to me
You’re chasing chasing chasing your dreams
I’m running running running from sorrow
(Em cố với đến với đến với đến anh
Anh ta chạy theo chạy theo chạy theo em
Anh đuổi bắt đuổi bắt đuổi bắt những giấc mơ riêng mình
Em chạy trốn chạy trốn chạy trốn khỏi khổ đau)
Chia sẻ về MV đầu tay, Bùi Lan Hương cho biết: “Tôi có cảm hứng viết ca khúc này khi lắng nghe nhiều câu chuyện của những người xung quanh, đặc biệt là phụ nữ. Trong tình yêu, họ thường là người phải chịu sự cô đơn vì nhiều lý do, nhưng một trong số đó là vì người đàn ông mải mê theo đuổi ước mơ, hoài bão lớn lao, mà trong nhiều khoảnh khắc khiến phụ nữ cảm thấy bị bỏ rơi. Việc ngã vào vòng tay một người xa lạ, ngoại tình, chỉ là để chạy trốn cảm giác cô đơn mà thôi, dù vẫn một lòng yêu người đàn ông của mình”.
Bên cạnh nội dung với chủ đề ngoại tình gây nhiều tranh cãi, phần hình ảnh của MV cũng khá táo bạo với phân cảnh tình cảm giữa nữ ca sĩ và bạn diễn nam. Dù vậy, “liều lượng” của những phân đoạn này rất được tiết chế, vì theo Lan Hương, cô không chủ ý dùng những cảnh quay nhạy cảm này để gây sự chú ý.
Hợp tác với Phan Mạnh Quỳnh – khi ca từ sâu sắc kết hợp với âm nhạc ma mị
Cuối năm 2018, bộ phim Người bất tử của đạo diễn nổi tiếng Victor Vũ đã để lại ấn tượng mạnh mẽ với khán giả vì khai thác khéo léo đề tài tâm linh, với nội dung sâu sắc và tỉ mỉ cả về phần hình ảnh lẫn nhạc phim. Tên tuổi của Bùi Lan Hương khi ấy lại một lần nữa nổi lên cùng Ngày chưa giông bão – ca khúc chủ đề của phim, được sáng tác bởi nhạc sĩ Phan Mạnh Quỳnh. Bản phối ban đầu của anh là Pop Ballad, nhưng để phù hợp với yêu cầu của đạo diễn Victor Vũ: một bản nhạc chú trọng đến nội tâm nhân vật, với giai điệu ma mị, bay bổng – bản nhạc đã được ‘biến hóa’ sang Dream Pop để phù hợp với bối cảnh của Người bất tử. Và giọng hát của “nhẹ nhàng bay bổng như hơi thở thì thầm” của Bùi Lan Hương như được ‘đo ni đóng giày’ cho ca khúc này.
Chia sẻ về quá trình thu âm Ngày chưa giông bão, nam nhạc sĩ nói: “Quỳnh hoàn toàn bị thuyết phục bởi giọng hát của Hương. Thứ nhất, cách hát của Hương rất là ma mị. Mọi người để ý giọng của bạn ấy có một cái chất tự sự gì đó của một con người đa sầu đa cảm. Cái cách bạn ấy lơi nhịp, mọi thứ nó tương đối gọn gàng nhưng mà rất liêu trai.”
Anh cũng công nhận trong Music Home số 3, rằng Bùi Lan Hương là “một bạn nữ cực kỳ tài năng”, với âm nhạc và cái tôi được đưa rất nhiều vào ca khúc, “một cá tính âm nhạc rõ rệt”.
Mưa hồng – sai lầm và thử thách
Ngày 04/04/2019, Bùi Lan Hương phát hành bản thu âm cải biên ca khúc Dư âm của cố nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, tiếp sau đó là ca khúc Mưa hồng của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Nói về dự án mang tính thể nghiệm này, nữ ca sĩ hi vọng sẽ thổi được một luồng gió mới vào âm nhạc và mong khán giả có thể đón nhận với tâm thế cởi mở và bao dung.
Sau khi ra mắt, dự án âm nhạc của cô vướng phải nhiều chỉ trích của cả khán giả và giới chuyên môn, đặc biệt khi bà Trịnh Vĩnh Trinh – em gái của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cho rằng việc làm này là thiếu tôn trọng tác giả lớn và “không lịch sự, không văn hoá, không có đạo đức nghề nghiệp”. Nguyên nhân được cho là do cả hai ca khúc đã được thay đổi cả phần nhạc và lời, trở thành một phiên bản phái sinh (phóng tác một tác phẩm mới dựa trên tác phẩm gốc), chứ không còn là cải biên (làm mới một tác phẩm). Và một ca khúc phái sinh sẽ cần phải có tên khác với tác phẩm gốc. Thêm nữa, việc cô thực hiện điều này mà chưa xin phép đại diện của hai tác giả ca khúc cũng bị chỉ trích. Đại diện Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) sau đó cho biết đã gửi văn bản giải quyết đến nữ ca sĩ và nói rằng: “Đây là hành vi không thể chấp nhận được!”. Sau đó, hai ca khúc này đã được gỡ khỏi kênh Youtube chính thức của Bùi Lan Hương vào cuối tháng 5 cùng năm.
Chỉ gần 2 tháng sau, nữ ca sĩ lại xuất hiện trong MV Mưa hồng – vẫn là sáng tác của cố nhạc sĩ nổi tiếng, nhưng lần này là hợp tác giữa cô và rapper – ca sĩ Hà Lê trong dự án Trịnh Contemporary của anh.
Chất liệu âm nhạc điện tử kết hợp với đoạn drop đàn bầu của nghệ sĩ Hưng Bầu đã gây ngạc nhiên bởi sự giao thoa hài hòa giữa truyền thống và đương đại. Trong quá trình thu âm, Bùi Lan Hương cũng đưa thêm vào một đoạn ngẫu hứng từ ca khúc Người ở đừng về – một bài dân ca quan họ Bắc Ninh. MV được đầu tư kỹ lưỡng không chỉ về âm nhạc mà còn cả hình ảnh, với trang phục, bối cảnh và màu sắc đầy tính ẩn dụ. Vì thế, ca khúc được đông đảo khán giả đón nhận và ủng hộ vì sự đổi mới đầy táo bạo nhưng rất cẩn thận, chỉn chu, dù vẫn không tránh khỏi những bình luận phản đối, cho rằng ekip đã quá tham lam trong việc tạo thêm chất liệu mới cho bài hát.
Chia sẻ lý do hát cùng Bùi Lan Hương, Hà Lê cho biết: “Mưa hồng là ca khúc nhạc sĩ Trịnh Công Sơn viết về cuộc tình của mình với cô Dao Ánh. Chính vì thế mà tôi muốn mời Bùi Lan Hương tham gia hát cùng. Cách hát giữa tôi và Hương giống như những lời đối thoại giữa Trịnh Công Sơn và người yêu của ông vậy. Cô Dao Ánh là người khá thâm trầm còn giọng hát của Hương thì ma mị, hơi lạ nên truyền tải lại hình bóng của cô Ánh rất hợp”.
(còn tiếp)
Biên soạn: Hà My
Phát hành: ADAM Muzic
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Wikipedia (2019). Bùi Lan Hương, https://vi.wikipedia.org/wiki/Dream_pop, truy cập tháng 10/2019.
aFamily (2017). Mỹ nhân được tranh giành ở Sing my song hóa ra lại là nữ phụ bị ghét nhất Glee Việt Nam, http://afamily.vn/hot-girl-duoc-tranh-gianh-o-sing-my-song-hoa-ra-lai-la-nu-phu-bi-ghet-nhat-glee-viet-nam-20180309214918637.chn, truy cập tháng 10/2019.
Vietnamnet (2018). Giọng ca ‘Thiên thần sa ngã’ bán cả nhà để làm album, https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/nhac/giong-ca-thien-than-sa-nga-bui-lan-huong-ban-ca-nha-de-lam-album-467813.html, truy cập tháng 10/2019.
Zing News (2019). Bùi Lan Hương: ‘Tôi và Phan Mạnh Quỳnh ma mị nhưng không nghiện ngập’, https://news.zing.vn/bui-lan-huong-toi-va-phan-manh-quynh-ma-mi-nhung-khong-nghien-ngap-post923853.html, truy cập tháng 10/2019.
Vietnamnet (2018). Bùi Lan Hương tung MV chủ đề ngoại tình ngập tràn cảnh nóng, https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/nhac/bui-lan-huong-tung-mv-chu-de-ngoai-tinh-ngap-tran-canh-nong-458753.html, truy cập tháng 10/2019.
Zing News (2018). Bùi Lan Hương: ‘Thiên thần sa ngã’ mới lạ và táo bạo của nhạc Việt, https://news.zing.vn/bui-lan-huong-thien-than-sa-nga-moi-la-va-tao-bao-cua-nhac-viet-post854477.html, truy cập tháng 10/2019.
Thế giới trẻ (2018). Phan Mạnh Quỳnh sáng tác ca khúc nhạc phim “Người bất tử” đầy ma mị và huyền ảo, https://thegioitre.vn/phan-manh-quynh-sang-tac-ca-khuc-nhac-phim-nguoi-bat-tu-day-ma-mi-va-huyen-ao-59711.html, truy cập tháng 10/2019.
Tuổi trẻ (2019). ‘Mưa hồng thật khác biệt qua tiếng hát Hà Lê, Bùi Lan Hương, https://tuoitre.vn/mua-hong-that-khac-biet-qua-tieng-hat-ha-le-bui-lan-huong-20190602162845729.htm, truy cập tháng 10/2019.
Soha (2019). Hà Lê tiết lộ lý do mời Bùi Lan Hương hát chung “Mưa hồng”, https://soha.vn/ha-le-tiet-lo-ly-do-moi-bui-lan-huong-hat-chung-mua-hong-20190602155653777.htm, truy cập tháng 10/2019.
