1/ Pedal là gì?
Pedal là một bộ phận của cây đàn Piano và chắc chắn không hề xa lạ với các bạn đã từng chơi Piano. Pedal tạo sự tác động lên phím đàn, lên một vài bộ phận trong thùng đàn nhằm tạo ra các âm thanh mà người chơi mong muốn. Tuy nhiên, Pedal là một phát minh sau khi Piano đã có mặt trên thị trường một thời gian, nên ngoài tác dụng về âm thanh, nhiều ý kiến còn cho rằng Pedal mang tính thẩm mỹ, giúp cho cây đàn Piano trở nên đẹp và tinh tế hơn.
Hiện nay, có hai loại Pedal trên đàn Piano: Đó là loại 2 Pedal và loại 3 Pedal. Trong đó, loại 3 Pedal là loại phổ biến nhất.
2/ Công dụng của từng loại pedal
DAMPER PEDAL (SUSTAIN PEDAL)
Đây là Pedal nằm bên phải, hay tiếng việt gọi là Pedal vang âm. Nó làm cho tiếng đàn của các bạn ngân vang lâu hơn, kể cả khi các bạn đã nhấc tay ra khỏi phím đàn, giúp cho những câu nhạc được thể hiện một cách liền mạch, mượt mà hơn. Đây cũng là Pedal thông dụng nhất.
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về Damper.
Damper là một bộ phận trong đàn Piano giúp kiểm soát sự rung động, hoặc ngừng sự rung động của dây đàn. Damper có mặt ở hầu hết các nốt trên đàn Piano, nhưng không phải tất cả. Những nốt quá cao thường rung vang trong một thời gian khá ngắn, nếu sử dụng Damper sẽ khiến người nghe không kịp nghe rõ hoàn toàn các nốt đó, cho nên Damper không có mặt ở vị trí các nốt cao trên đàn Piano.
Damper gồm có nhiều phần, phần quan trọng nhất là Damper Head – một mảnh gỗ nhỏ với miếng đệm được cố định ở trên. Khi đàn xuống, Damper Head sẽ rời khỏi dây, cho phép dây rung động và vang lên. Khi nhấc tay ra, Damper Head sẽ rơi xuống và đè lên dây trở lại, làm cho tiếng đàn không còn kêu vang nữa.
Damper Pedal được thiết kế để sử dụng ngăn không cho Damper Head rơi xuống khi các bạn nhấc tay lên khỏi phím đàn, giúp âm thanh vẫn tiếp tục ngân vang đến khi các bạn thả Pedal, Damper Head rơi xuống, và tiếng ngắt.
SOSTENUTO/MUTE PEDAL
Đây là Pedal nằm ở giữa, nó có 2 công dụng, tùy theo loại đàn:
1/ Mute Pedal: hay còn gọi là Pedal ngắt âm, được sử dụng trên dòng đàn Upright Piano. Nó có tác dụng giảm bớt âm lượng của âm thanh lại, phù hợp cho việc luyện tập tại nhà mà không gây ồn ào hay ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
Cơ chế hoạt động:
Khi các bạn đạp Pedal này xuống, trong thùng đàn sẽ hạ một tấm màn vải xuống giữa búa và dây, tiếng đàn nghe sẽ đục hơn và giảm được một phần lớn âm lượng. Ngoài ra, các bạn còn có thể đạp xuống và gạt qua bên trái để khỏi phải đạp giữ Pedal này liên tục trong một thời gian dài.
2/ Sostenuto Pedal: được sử dụng trên dòng đàn Grand Piano. Khi tác phẩm cần một nốt vang, còn những nốt khác thì không, đó là lúc chúng ta sử dụng Pedal này.
Cơ chế hoạt động:
Sostenuto Pedal hoạt động như Damper Pedal nhưng chỉ với một vài Damper được chọn. Ví dụ như, nếu các bạn đàn một nốt, đạp Sostenuto Pedal, sau đó đàn thêm những nốt khác, thì sẽ chỉ có một nốt nhạc đầu tiên các bạn đàn trước khi đạp Pedal được ngân vang dài, còn những nốt khác thì không bị tác dụng.
Una Corda Pedal
Đây là Pedal nằm bên trái, thường được biết đến với tên gọi thông dụng hơn là Soft Pedal. Một phím đàn thường được phát ra âm thanh bởi 3 sợi dây đồng âm cùng một lúc, cho nên âm thanh nghe sẽ đầy đặn hơn.
Đối với dòng đàn Grand Piano, khi các bạn đạp Pedal bên trái xuống, nó sẽ làm cho toàn bộ phím đàn dịch chuyển sang phải một chút, làm cho búa khi gõ vào dây thì chỉ gõ vào 2 dây, làm cho chất âm mỏng hơn, tạo âm thanh nghe cảm giác nhẹ nhàng hơn.
Đối với dòng đàn Upright Piano, do cấu tạo thùng đàn dạng đứng và khoảng không gian trong thùng đàn khá nhỏ, nên khi đạp Pedal bên trái xuống, toàn bộ búa gõ trong thùng đàn sẽ dịch chuyển gần lại sát với dây hơn. Điều này làm cho lực búa gõ vào dây nhẹ hơn, tạo ra âm thanh có âm lượng nhỏ hơn nhưng không làm thay đổi chất âm. Ngoài ra, việc khoảng cách giữa búa gõ và dây gần hơn cũng đồng nghĩa với việc tốc độ đàn của các bạn sẽ nhanh hơn một chút so với khi không sử dụng Pedal này.
MỚI PHÁT HIỆN
Hãy để lại ý kiến của các bạn ở dưới nhé.
Biên tập: Duy Huỳnh, Thái Nguyễn Thanh Vy
Phát hành và sở hữu bản quyền: ADAM Muzic
