Trong quá trình hoạt động âm nhạc, nghệ sĩ sẽ phát hành nhiều loại sản phẩm khác nhau, mỗi loại mang một đặc điểm riêng về số lượng bài hát, thời lượng, mục đích phát hành và tính chất nghệ thuật. Việc phân biệt rõ các khái niệm như Single, EP, LP, Mixtape và Album không chỉ giúp người học hiểu được chiến lược phát hành âm nhạc, mà còn hỗ trợ trong việc lập kế hoạch phát hành sản phẩm cá nhân một cách hợp lý và chuyên nghiệp. Đây là kiến thức cơ bản nhưng quan trọng trong các khóa học tại những trường âm nhạc chuyên về đào tạo nghệ sĩ, điển hình như chương trình Phát triển Nghệ sĩ tại Adam Muzic.
Nội dung bài viết:
1. Single là gì?
Single là sản phẩm âm nhạc có cấu trúc đơn giản nhất, thường bao gồm một bài hát chính, đôi khi có thêm một bản phụ như bản hòa âm lại (remix), bản không lời (instrumental) hoặc phiên bản live. Thời lượng của một single thường nằm trong khoảng 3 đến 10 phút.
Single thường được sử dụng với mục đích quảng bá cho một nghệ sĩ, một album sắp ra mắt, hoặc đơn giản là để duy trì sự hiện diện của nghệ sĩ trên thị trường. Đặc biệt trong thời đại nhạc số và streaming, việc phát hành single liên tục là một chiến lược phổ biến để giữ kết nối với khán giả và kiểm tra phản ứng thị trường trước khi đầu tư vào các sản phẩm dài hơn.
2. EP (Extended Play)
EP là viết tắt của “Extended Play”, tức là sản phẩm âm nhạc có quy mô trung bình, nằm giữa single và album. Một EP thường bao gồm từ 4 đến 7 bài hát, với tổng thời lượng từ 15 đến 25 phút.
EP rất thích hợp với các nghệ sĩ mới hoặc các dự án thử nghiệm, bởi nó cho phép thể hiện được màu sắc âm nhạc và tư duy nghệ thuật mà không yêu cầu đầu tư sản xuất quá lớn như một album đầy đủ. Ngoài ra, EP cũng thường được dùng làm bước đệm để giới thiệu chất liệu âm nhạc trước khi ra mắt một album dài hơi. Trên các nền tảng như Spotify hoặc Apple Music, nếu một sản phẩm có dưới 30 phút và không quá 6 bài, nó sẽ được hệ thống tự động gắn nhãn là EP.
3. LP (Long Play)
LP là viết tắt của “Long Play”, một thuật ngữ xuất phát từ thời kỳ đĩa than, để chỉ các đĩa có thể chơi liên tục trong thời lượng dài (thường là trên 30 phút). Trong ngữ cảnh hiện đại, LP chính là tên gọi khác của album full-length – một sản phẩm âm nhạc hoàn chỉnh, đầy đủ, có cấu trúc chặt chẽ về mặt nội dung lẫn kỹ thuật.
Một LP thường bao gồm từ 8 đến 12 bài hát, với tổng thời lượng trên 30 phút. Đây là dạng sản phẩm thể hiện rõ nhất dấu ấn cá nhân, định hướng phong cách và tầm nhìn âm nhạc của nghệ sĩ. Để phát hành được một LP, nghệ sĩ thường phải đầu tư nghiêm túc về sáng tác, phối khí, thu âm, mix/master và xây dựng hình ảnh. Đây cũng là lý do tại sao các lớp về hòa âm phối khí tại các trung tâm như Adam Muzic thường kết hợp phần mềm chuyên dụng và công cụ đào tạo hiện đại để học viên nắm chắc quy trình sản xuất một LP chuyên nghiệp.
4. Mixtape
Mixtape là một khái niệm xuất phát từ văn hóa hip-hop, ban đầu được dùng để chỉ những băng cassette tự thu gồm nhiều bài hát, freestyle hoặc remix mà nghệ sĩ gửi đến người hâm mộ. Ngày nay, mixtape vẫn giữ tinh thần tự do, không chính thức, và thường được phát hành online miễn phí hoặc không có tính thương mại.
Một mixtape không có giới hạn về số lượng bài hát hay thời lượng, và không bị ràng buộc bởi tiêu chuẩn sản xuất như một album chính thức. Điều này cho phép nghệ sĩ thử nghiệm các ý tưởng mới, trình bày bản thu thô (demo), hoặc phát hành những ca khúc không được chọn vào album chính. Mixtape thường được dùng để giữ lửa, xây dựng cộng đồng người nghe, hoặc đơn giản là thể hiện kỹ năng rap, sáng tác trong tinh thần phóng khoáng và ngẫu hứng.
5. Album
Album là một khái niệm bao quát, thường để chỉ tuyển tập các bài hát được phát hành như một sản phẩm âm nhạc chính thức, với số lượng và thời lượng đáng kể. Về mặt kỹ thuật, một album thường có tổng thời lượng trên 30 phút, bao gồm nhiều bài hát có mối liên hệ nhất định với nhau – về chủ đề, cảm xúc, phong cách hoặc dòng chảy âm nhạc.
Tùy vào cách tổ chức và nội dung, album có thể được phân thành nhiều dạng như:
- Studio album: Thu âm hoàn chỉnh trong phòng thu.
- Live album: Ghi lại từ các buổi biểu diễn trực tiếp.
- Compilation album: Tuyển tập từ nhiều sản phẩm cũ.
- Concept album: Có chủ đề hoặc câu chuyện xuyên suốt.
Album thường được xem là dấu mốc lớn trong sự nghiệp nghệ sĩ, bởi nó đòi hỏi sự đầu tư toàn diện cả về nghệ thuật lẫn sản xuất.
Tổng kết
Việc phân biệt rõ Single, EP, LP, Mixtape và Album giúp người học hiểu được chiến lược phát hành âm nhạc của các nghệ sĩ, đồng thời lựa chọn được hình thức phù hợp với mục tiêu cá nhân – từ gây chú ý ban đầu bằng một single, giới thiệu phong cách qua EP, đến xây dựng thương hiệu nghệ sĩ qua album dài. Ngoài ra, mixtape vẫn luôn là vùng đất thử nghiệm tự do, nơi người làm nhạc có thể thỏa sức sáng tạo mà không cần lo đến các ràng buộc kỹ thuật hay thương mại.
Biên soạn: Khánh Hưng
Bản quyền và phát hành: Adam Muzic
