Những năm 1990s

Năm 1990 đánh dấu sự bùng nổ của thể loại nhạc Rap khi các nhà phê bình âm nhạc và người nghe bầu chọn hip hop trở thành sự phát triển thú vị nhất trong dòng nhạc pop của Mỹ trong hơn một thập kỉ. Tại thời điểm đó 1/3 bài hát trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100 đều là nhạc Hip hop. Tuy nhiên nó vẫn gặp sự kháng cự từ black radio, bao gồm cả đô thị, các chương trình radio vẫn không có thiện cảm với rap.

MC Hammer đã thành công lớn với album Please Hammer, Don’t Hurt Me giành được nhiều giải bạch kim. Bản thu đạt được vị trí số 1 với single “U can’t touch this” của top ten Billboard Hot 100. MC Hammer đã trở thành một trong những rapper thành công nhất của thập niên 90 và là một trong những cái tên đầu tiên của thể loại này. Album này nâng vị trí nhạc hiphop lên một tầm mới khi nó trở thành album hiphop đầu tiên đạt chứng nhận kim cương của RIAA với doanh số bán đạt hơn 10 triệu bản. Nó vẫn là album bán chạy nhất mọi thời đại của dòng hiphop khi đến nay album đã bán được hơn 18 triệu bản.

Phát hành vào năm 1990, “Ice Ice Baby” của Vanila Ice là đĩa đơn hiphop đầu tiên đứng đầu bảng xếp hạng Billboard ở Mỹ, Anh, Úc một số khác được ghi nhận giúp đa dạng hóa hiphop bằng cách giới thiệu nó đến một đối tượng chủ đạo. Năm 1992, Dr. Dre phát hành The Chronic, thiết lập vị thế của West Coast Gangsta rap trên thị trường thương mại, album này hình thành phong cách gọi là G Funk, sau đó đã sớm thống thị West Coast hiphop. Phong cách này càng phát triển hơn sau album Doggystyle của Snoop Dogg năm 1993.

Hiphop đã trở thành thể loại nhạc bán chạy nhất giữa những năm 1990 với 81 triệu đĩa bán ra vào năm 1999.  Đến cuối những năm 1990 hiphop đã chuyển sân cho các nghệ sĩ East Coast khi bị chi phối bởi Wu-tang Clan, P. Diddy và Fugess. The Beastie Boys tiếp tục thành công của họ và đạt được sự tôn trọng từ nhiều nghệ sĩ khác.

Hãng đĩa từ Atlanta, St Louis, New Orleans nổi tiếng bởi những rapper địa phương của họ cùng với sự phát triển của Midwest Rap với phong cách rap sử dụng kỹ thuật twist, một kỹ thuật đọc nhanh nổi tiếng bởi Bone Thugs-n-Harmony, Tech N9ne, Twista. Đến cuối thập kỉ này, hiphop trở thành một phần không thể thiếu của nhạc Pop, và nhiều bài nhạc Pop của người Mỹ đã thêm vào các phần hiphop này vào để thu hút người nghe hơn.

Đây là bài Rap được ghi nhận kỉ lục thế giới với hạn mục rapper rap nhanh nhất vào năm 1991 của Twista

• Hihop Thế Giơi

Ở Haiti, hip hop đã được phát triển vào đầu những năm 1980, và chủ yếu được công nhận với Master Dji và bài hát của mình “Vakans” và “Politik Pa m”. Những gì sau đó được gọi là “Rap Kreyòl” trở nên phổ biến trong những năm cuối thập niên 1990 với King Posse và Original Rap Stuff. Do công nghệ ghi âm rẻ và dòng các thiết bị ở Haiti, nhiều nhóm Rap Kreyòl thu âm bài hát, thậm chí sau trận động đất ngày 12 tháng 1.

Tại Cộng hòa Dominica, một bản ghi của Santi Y Sus Duendes và Lisa M đã trở thành đĩa đơn đầu tiên của merenrap, một sự hợp nhất của hip hop và merengue.

Thành phố New York đã trải qua một thời kì ảnh hưởng Jamaica hip hop lớn trong năm 1990. Sự ảnh hưởng này đã được đưa vào Mỹ bằng cách thay đổi văn hóa đặc biệt từ sự di trú của người Jamaica đến thành phố New York và các bạn trẻ Jamaica sinh ra ở Mỹ, người đã đến tuổi trưởng thành trong những năm 1990.

Tại châu Âu, châu Phi và châu Á, hip hop bắt đầu di chuyển từ underground đến khán giả chính thống. Tại châu Âu, hip hop là nền văn hóa của cả người bản xứ và người nhập cư. Hip hop Anh, đã trở thành một thể loại riêng của mình và sinh ra các nghệ sĩ như Wiley, Dizzee Rascal, The Streets và nhiều hơn nữa như nhà sản xuất người Đức nổi tiếng Die Fantastischen Vier cũng như một số nghệ sĩ Thổ Nhĩ Kỳ như Cartel, Kool Savaş, và Azad. Tương tự như vậy, Pháp đã sản xuất một số ngôi sao bản địa, chẳng hạn như IAM và Suprême NTM, MC Solaar, Rohff, Rim’K hoặc Booba. Tại Hà Lan, các rapper nổi bật bao gồm The Osdorp Posse, một nhóm từ Amsterdam, Extince, từ Oosterhout, và Postmen. Italy cũng tìm thấy rapper của riêng mình, bao gồm cả Jovanotti và Articolo 31, tăng trưởng nổi tiếng trên toàn quốc, trong khi Ba Lan đã bắt đầu một cách nghiêm túc vào đầu thập niên với sự nổi lên của PM Mát Lee. Romania, B.U.G. Mafia ra đời từ Pantelimon Bucharest, và thương hiệu của họ là gangsta rap nhấn mạnh sự tương đồng giữa cuộc sống trong căn hộ chung cư của Romania và trong các dự án nhà ở của người da đen ở Mỹ. Israel hip hop rất phổ biến vào cuối thập kỷ này, với một số ngôi sao cả Palestine (Tamer Nafar) và Israel (Subliminal). Ở Bồ Đào Nha hip hop có loại riêng của mình về rap, mà chủ đề nhiều về quan cảnh chính trị và underground, được biết đến với Valete, Dealema và Halloween. Nga hip hop nổi lên trong những năm cuối cùng của Liên Xô và được củng cố sau này với các nhóm như Malchishnik và Bad Balance và được phổ biến chính thức trong những năm 1990, trong khi Ligalize và Kasta đã được phổ biến trong những năm 2000. Hip hop Nam Tư đầu tiên xuất hiện năm 1980 chủ yếu là với hip hop Serbia trình diễn với B-boy, The Band Master Scratch, Badvajzer, và những người khác. Trong thời gian cuối những năm 1990 hip hop đã có một sự bùng nổ, với Rambo Amadeus và sau là Beogradski sindikat trở thành những nghệ sĩ lớn. Bosnia và Herzegovina hip hop ngày nay bị chi phối bởi Edo Maajka. Hip hop thường được sử dụng như là một thông điệp chính trị và xã hội trong các chủ đề bài hát như chiến tranh, trục lợi, tham nhũng, vv … Frenkie một rapper Bosnia, người có liên quan và các thành viên gần gũi nhất với Edo Maajka, đã phối hợp vượt ra  khỏi lãnh thổ Bosnia.

Ở châu Á, các ngôi sao chủ đạo nổi bật lên ở Philippines, dẫn đầu bởi Francis Magalona, ​​Rap Asia, MC Lara và Lady Diane. Ở Nhật Bản, nơi rapper ngầm trước đó đã tìm thấy một đối tượng nhất định, và thần tượng tuổi teen nổi tiếng đã mang đến một phong cách được gọi là J-rap nổi lên đầu các bảng xếp hạng ở giữa những năm 1990.

Châu Mỹ La Tinh đã đóng một vai trò không thể thiếu trong sự phát triển sớm của hip hop, và phong cách đã lây lan đến các bộ phận của châu Mỹ Latinh như Cuba. Cuối thập niên, với các nhóm Latin rap như Cypress Hill trên bảng xếp hạng của Mỹ, nhóm nhạc rock rap Mexico, chẳng hạn như Control Machete, nổi bật lên ở quê hương mình. Một buổi hòa nhạc Cuban hip hop hàng năm được tổ chức ở Alamar tại Havana đã giúp phổ biến Cuba hip hop, bắt đầu vào năm 1995. Hip hop tăng đều đặn phổ biến hơn ở Cuba, nhờ sự hỗ trợ của chính phủ chính thức cho các nhạc sĩ.

Brazil hip hop liên quan đến vấn đề chủng tộc và kinh tế trong nước, nơi có rất nhiều người da đen sống trong một tình cảnh tồi tệ trong khu ổ chuột đầy bạo lực, được biết đến tại Brazil như favelas. São Paulo là nơi hip hop bắt đầu ở trong nước, nhưng nó nhanh chóng lan rộng khắp Brazil, và ngày nay, hầu hết các thành phố lớn của Brazil, như Rio de Janeiro, Salvador, Curitiba, Porto Alegre, Belo Horizonte, Recife và Brasilia, đều có mặt hip hop. Một số nghệ sĩ đáng chú ý bao gồm: Racionais MC, Thaide, và Marcelo D2.

• West Coast Hiphop

Sauk hi N.W.A tan rã, Dr. Dre (cựu thành viên của nhóm) phát hành The Chronic năm 1992, nó đã leo lên vị trí  #1 trên bảng xếp hạng RnB/hiphop, vị trí #3 trên bảng xếp hạng pop và single “Nuthin’ but a “G” Thang”. The Chronic đã đưa West Coast hiphop theo một hướng mới, ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các nghệ sĩ P Funk, kết hợp Funk beat với với giai điệu và lời từ từ. Điều này đã cấu thành nên phong cách G Funk và chỉ phối chủ đạo hiphop trong nhiều năm với một danh sách các nghệ sĩ của hãng thu Death Row Records, bao gồm Tupac Shakur với ablum 2 đĩa All Eyez On Me với 2 hit song “Ambitionz az a Ridah” và “2 of Amerikaz Most Wanted” cùng với đó là nghệ sĩ Snoop Dogg với Doggystyle với 2 hit “What’s my name” và “Gin and Juice”. Đóng đô tại Los Angeles hãng đĩa Death Row Record đã xây dựng một đế chế hiphop xung quanh Dr. Dre, Snoop Dogg, Tupac Shakur. Nó cũng tham gia vào cuộc cạnh tranh với hãng đĩa Bad Boy Records ở thành phố New York.

Tách khỏi cuộc chiến này là các nghệ sĩ khác như Freestyle Fellowship, The Pharcyde cũng như các nghệ sĩ Underground như Solesides (DJ Shadow, Blackalicious, và một số thành viên khác), Jurassic 5, Ugly Duckling, People Under The Stairs, The Alkaholiks, và sớm hơn là Souls of Mischief đại diện cho sự trở lại của hiphop nguyên thủy khi sử dụng sample và vần điều đậm chất Old School.

• East Coast Hiphop

Vào đầu những năm 1990, Wu-tang Clan đã hồi sinh hiphop ở New York khi tiên phong hardcore rap, thế mạnh đã từng được sản xuất ở West Coast. 2 album của Mobb Deep là The infamous và Hell on earth năm 1996 mắc nợ lại để tập trung sản xuất cho Wu-tang Clan. Với sự thành công của Nas và Notorious B.I.G trong những năm 94,95 đã củng cố vị thế của East Coast trên bản đồ hiphop tại Mỹ sau một thời gian dài bị West Coast thống trị. Nas đã gọi năm 1994 là thời kì phục hưng của hiphop New York. Các sản phẩm của RZA đặc biệt là đối với Wu-Tang Clan đã trở thành ảnh hưởng đối với các nghệ sĩ như Mobb Deep do phong cách hòa âm đặc biệt. những album về sau của Wu-Tang Clan được xem như là kinh điển với chất nhạc đặc trưng và là cơ sở để hình thành các nhóm nhỏ của Wu-Tang về sau. Thời kì này các nghệ sĩ nổi tiếng đại diện cho East Coast như Nas, Jay-z, Notorious B.I.G đã thực sự giành lấy tiếng tăm cho kinh đô Hiphop một thời. Về sau sự hình thù địch giữa 2 miền West Coast và East Coast đã thu hẹp lại thành vấn đề của một số cá nhân.

Vào cuối thập niên này, sự nhạy bén trong kinh doanh của Bad Boy Record đã thử nghiệm chống lại các hãng đĩa khác cùng thành phố như Roc-a-fella của Jay-z hay xa hơn là chống lại West Coast của Death Row Record.

Và kết thúc cho sự cạnh tranh này là cái chết đầy bí ẩn của 2 Rappers huyền thoại của 2 miền Đông và Tây của Mỹ là 2Pac Shakur và Notorious B.I.G năm 1996,1997 sau hoàng loạt bài nhạc mang tính kích động mà 2 bên đã tung ra mặc dù trước đó cả 2Pac và Biggie là bạn nhưng do mâu thuẫn vùng miền và chiến lược của các hãng đĩa muốn giành lấy vị thế trong làn hiphop 2 cái  chết này đã dường như xóa bỏ sự cạnh tranh mà 2 bên gây ra, cũng như chấm dứt khoảng thời gian được gọi là gây cấn nhất trong lịch sử Hip Hop của Mỹ.

• Đa dạng phong cách

Thời kì này cũng là thời kì hình thành các phong cách rap khác nhau nổ ra trên toàn nước Mỹ đặc biệt là phía Nam. Như ở Houston có Geto Boys, UGK. Ở Atlanta thì có Goodie Mob, OutKast, các vùng khác cũng ảnh hưởng và phổ biến như Miami, St Louis, Chicago, Washington DC, Detroit.

Những năm 1990s cũng cho thấy sự pha trộn hiphop với một số dòng nhạc như Neo Soul, Rap Rock với sự nổi lên của Rage Against the Machine, Limp Bizkit.

Bên cạnh đó cũng có một số rapper da trắng được phổ biến hoặc chấp nhận trong cộng đồng hiphop da đen như Beastie Boys, House of Pain và 3 Bass, nổi bật hơn là sự thành công của Eminem, bắt đầu vào năm 1999 với đĩa bạch kim The Slim Shady, làm nhiều người ngạc nhiên.

Những năm 2000s cho đến nay

Nhạc hiphop tiếp tục phổ biến trong suốt những năm 2000s. Dr. Dre vẫn là nhân tố chính song song với vai trò nhà sản xuất cho The Marshall Mathers LP của Eminem. Ông còn là nhà sản xuất cho 50 Cent với album Get Rich or Die Tryin năm 2003, album đã đứng hạng nhất U.S Billboard 200. Những năm 2000s, nhạc  Crunk bắt đầu hình thành phát triển từ phía Nam nước Mỹ, được phổ biến và yêu thích với các nghệ sĩ tiêu biểu như Lil Jon và Ying Yang Twins. Jay-Z được biết như nghệ sĩ hiphop thành công rực rỡ, khi từ nghệ sĩ biểu diễn đã có hãng đĩa riêng, sở hữu thương hiệu thời trang, ông chủ của câu lạc bộ, và phá vỡ kỉ lục của Elvis Presley về hạng mục có nhiều album nằm ở vị trí #1 của bảng xếp hạng Billboard bởi nghệ sĩ solo.

Ảnh hưởng của hiphop đã lan rộng ra toàn thế giới và nhiều đi đến nhiều quốc gia và trở thành một dòng nhạc phổ thông chính thống tại đó. Ngoài ra các chủ đề của Rap ngày càng đa dạng hơn, mở rộng và mới hơn như các đề tài về tình yêu, đức tin, tôn giáo,v.v…

Crunk and snap music

Nhạc Crunk khởi nguồn từ Tennessee vào khoảng những năm 1990s. Style này được tiên phong và thương mại hóa bởi các nghệ sĩ từ Memphis, Tennessee và Atlanta, Georgia.

Những đoạn loop, có nhịp trống với tiết tấu ngắn gọn sử dụng trống 808, 909. Sử dụng lặp lại các đoạn giai điệu synthesizer với bass nặng, tốc độ bài hát chậm hơn nhạc hiphop bình thường, tương đương với tốc độ của nhạc reggaeton.

Điểm nhấn của dòng nhạc này là nhịp beat và giai điệu hơn là lời hát. Crunk rappers, thường hét và gào phần lời của họ, tạo sự tấn công, thường là rất nặng. Nó thường dùng cho những bữa tiệc, với tính chất gọi đáp cổ điển của hiphop.

Snap là một nhánh của Crunk từ Atlanta, Georgia vào cuối những năm 1990s và phổ biến vào giữa những năm 2005 của những nghệ sĩ miền nam bao gồm Tennessee. Bài hát thường có bassdrum 808, hi-hat, bass, snapping. Có thể kể đến những bài hát nổi tiếng của dòng nhạc này như “Lean wit it, Rock wit it” của Dem Franchize Boyz, “Laffy Taffy” của D4L, “It’s Goin’ Down” của Yung Joc và đặc biệt là bài hát “Crank That” của Soujia Boy và điệu nhảy đặc trưng của bài hát này.

Bắt đầu từ 2005, doanh số hiphop bắt đầu suy giảm, kèm với đó là sự ổn định của các thể loại nhạc khác đã có lượng thính giả ổn định. Các nghệ sĩ hiphop đã cố gắng vực dậy nền hiphop bằng cách kết hợp nhạc Rap với các thể loại nhạc khác khi tham gia hợp tác biểu diễn cùng các nghệ sĩ của các loại nhạc khác. Trong đó phải kể đến nổ lực của Outkast, Kanye West, Florida, Jay-Z, Eminem, Rick Ross. Những năm cuối 2000s và đầu những năm 2010s là sự phục hồi dần của hiphop, những nghệ sĩ mới được phát hiện và đầu tư phát triển, nổi bật cho đến ngày nay có thể kể tới Drake, B.o.B, và nổi bật nhất là Wiz Khalifa.

Hiphop Việt Nam

Có lẻ Rap Việt Nam bắt đầu xuất hiện vào khoảng cuối những năm 1990 bởi một nhóm người Mỹ gốc Việt, bài Rap đầu tiên của rap Việt là bài Vietnamese Gang của Khanh Nhỏ và Thai Viet G. Bài hát đề cao lòng tự hào dân tộc, người da vàng và được viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt.

Kể từ đó nhạc Rap bắt đầu du nhập về Việt Nam và phát triển của cả 3 miền. Cũng mang những tính chất của hiphop, một thời gian Rap Việt cũng xảy ra những vụ giao tranh giữa các vùng miền, các nhóm dẫn đến những cuộc xung đột thanh toán nhau ngoài đời thật. Sau khoảng thời gian đó nhạc Rap Việt Nam cũng dần đi xuống và không còn sức hút mạnh mẽ như trước. Nghệ sĩ Rap Việt đầu tiên đi theo con đường thương mại hóa là Rapper Lil’ Knight hay còn gọi tắt là LK. Anh đã kết hợp phần rap của mình trong một số bài hát của ca sĩ Đăng Khôi. Sau LK, một số nghệ sĩ hiphop Underground khác cũng dần đi theo con đường thương mại và phổ biến nhạc rap ra đại chúng. Nhưng nó chỉ là về một vài khía cạnh của cuộc sống trong lời nhạc rap được chấp nhận, nhạc rap vẫn không thể trở thành một dòng nhạc chính thống tại Việt Nam vì còn bị gò bó trong rất nhiều khuôn khổ. Trong mắt nhiều nhạc sĩ và nhà phê bình thì nhạc Rap của Việt Nam hiện nay tác động nhiều đến thanh thiếu niên về các vấn đề xã hội và bạo lực, số lượng rappers ngày càng nhiều nhưng nhạc Rap vẫn không có chất lượng, không có đóng góp hay thành tích gì nổi bật trong nền âm nhạc Việt Nam nên vẫn là một số định kiến và cái nhìn  không mấy cởi mở cho dòng nhạc này, nhưng không phủ nhận hiphop vẫn len lỏi trong rất nhiều ngõ ngách của thế giới âm nhạc ngầm (Underground).

Hy vọng sau 2 phần bài viết của ADAM Muzic các bạn yêu âm nhạc có thể có thêm nhiều thông tin bổ ích về dòng nhạc hip hop này.