Cải lương là loại hình sân khấu có âm nhạc mang tính chất nhẹ nhàng, ngọt ngào nên các loại khí nhạc sử dụng trong dàn nhạc Cải lương cũng không nằm ngoài mục đích thể hiện tính chất đó.

Đờn Kì/Đờn Nguyệt

Nhạc cụ chính trong dàn nhạc Cải lương thuổ ban đầu là đờn kìm. Đờn kìm là tên gọi trong miền Nam của đờn nguyệt. Đờn có hộp đờn hình tròn như mặt trăng nên có tên đờn nguyệt. Nguyên thủy đờn có 4 dây, sau này dần rút gọn còn 2 dây.

Đờn kìm đóng vai trò quan trọng để dẫn đường cho người hát vào nhịp, vào bài cho đúng bài bản. Cây đờn kìm còn có vai trò như cây piano trong nhạc hiện đại khi nó được dùng để dạo đầu bài, dạo giang tấu hoặc kết bài. Cũng vì thế mà nó là nhạc cụ gắn liền với các thầy đờn ngày xưa để dạy hát (ngày xưa các thầy đờn luôn kiêm cả khả năng dạy hát).

Song Loan

Song Loan hay còn gọi là Song Lang. Là một nhạc cụ có hình dáng đơn giản và nhỏ bé nhất trong các loại nhạc cụ xưa.

Song Loan được dùng để giữ nhịp, không phải để độc tấu. Nói cho vui thì Song Loan giống như 1 cái metronome Á Đông vậy. Chính vì giữ vai trò giữ nhịp nên tuy nhỏ bé những không thể thiếu và đòi hỏi người giữ Song Loan phải toàn tâm toàn ý cho màn trình diễn. Chỉ cần một chút lơ là có thể làm xáo trộn cả một dàn nhạc lần người hát.

Đờn Tranh

Đờn Tranh tuy xuất hiện với tầng số dày đặc không thua gì các loại nhạc cụ khác trong dàn nhạc cải lương, nhưng xuất phát điểm thì đờn Tranh chưa gia nhập hội chị em sớm. Mà mãi đến năm 1932, thấy Mười Tân ở Cần Thơ mới là người đầu tiên đưa đờn Tranh vào Cải Lương.

Kỹ thuật chơi đờn Tranh lúc này khác đi rất nhiều so với loại hình Đờn Ca Tài Tử. Tốc độ nhanh hơn, bỏ bớt nốt đàn, bỏ bớt song thanh,…

Để hiểu thêm về đờn Tranh, các bạn có thể xem thêm bài viết về đờn Tranh của ADAM MUZIC nhé.

Đờn Cò

ADAM MUZIC cũng đã có bài viết về đờn Cò trước đây,

Đờn Cò hay còn gọi là đờn nhị. Đàn Cò có âm vực rộng lên đến hơn 2 quãng tám. Âm thanh của đờn Cò nghe nhẹ nhàng, êm ái, buồn man mác và thanh mảnh. Đặc biệt là một phần miệng loa xòa của đờn cò có thể được bịt một phần nhiều hoặc ít bằng đầu gối khi ngồi chơi có thể tạo ra những âm thanh xa xôi, huyền ảo hoặc tối tăm, u buồn

Sự loại bỏ và gia nhập của các loại nhạc cụ

Qua thời gian phát triển thăng trầm, sự thay thế âu cũng là hợp lý để tính nghệ thuật của một bộ môn nghệ thuật được phát triển mạnh nhất có thể.

Giả như là các nhạc cụ gõ, trống, kèn của nhạc Lễ và hát Bội (xuất phát điểm đầu tiên của Cải Lương) bị lọc ra. Thay vào đó là sự xuất hiện của một số âm thanh của dàn trốn Jazz phương tây. Tiếng kèn Saxophone cũng dần được đưa vào (đa số dùng ở những lúc chuyển cảnh).

Không dừng lại ở đó, guitar (1960) và violin (1950) tiếp tục có chổ đứng nhất định trong dàn nhạc cải lương về sau. Đặc biệt là guitar phím lõm dường như là một nhạc cụ chính trong dàn nhạc cãi lương từ khi nó xuất hiện. Thậm chí có giai đoạn nó đã thay thể cả đờn Kìm.

Và với kỹ thuật âm thanh hiện nay thì những cây keyboad hiện đại vời nhiều âm thanh mô phỏng các loại nhạc cụ được tích hợp rất tiện lợi trong cùng 1 cây đàn thì keyboard cũng dần trở nên phổ biến vì tính tiện dụng.

Tuy vậy thì dàn nhạc gồm đầy đủ các loại nhạc cụ với những tính năng riêng lẽ sẽ vẫn rất mộc mạc và mang lại nhiều cảm xúc hơn cả.

Biên soạn: Quân Nguyễn

Phát hành: ADAM MUZIC

Dẫn nguồn
https://www.long-mcquade.com/71106/Band_Orchestral/Violin/Carlton/Limited_Edition_L_M_60th_Anniversary_Birdseye_Violin.htm, [Apr 12th, 2019]

https://sites.google.com/site/namkyluctinhorg/tac-gia-tac-pham/khong-ro-tac-gia/guitar-phim-lom-trong-am-nhac-tai-tu-cai-luong, [Apr 12th, 2019]

https://www.adayroi.com/dan-tranh-cham-tro-tran-trung-dd023-117-x-28-x-28-cm-nau-go-p-PRI892705, [Apr 12th, 2019]

https://www.zimken.com/gia-niem-yet-song-loan-song-lang-size-7-5cm.html,[Apr 12th, 2019]

https://nhattao.com/threads/nhac-cu-go-vap-ban-dan-nguyet-dan-kim-tai-tphcm.6942607/, [Apr 12th, 2019]