Violin – vĩ cầm – nữ hoàng của các loại nhạc cụ
Chắc hẳn violin ( vĩ cầm ) không phải là nhạc cụ quá xa lạ với người nghe nhạc . Nhưng
tại sao violin lại được mệnh danh là nữ hoàng của các loại nhạc cụ ?
Vanessa mae – nữ nghệ sĩ violin nổi tiếng quốc tế
Bởi âm sắc mà vĩ cầm phát ra mềm mại , thanh tao , khi thì cao vút khi thì da diết những nốt trung trầm ấm như giọng ca của người con gái. Ngoài ra violin còn là bậc thầy của diễn tả cảm xúc , từ say sưa trìu mến , trữ tình đậm đà đến ranh mãnh tươi tắn , có khi hơi kiêu hãnh , có khi xáo động nhẹ nhàng , lại có lúc u sầu não nề
Vẻ đẹp âm sắc đượm buồn của vĩ cầm trong bản ballad Sad Romance
Hoặc điệu tango sang trọng vui tươi trong El choco (kiss of fire)
Kỳ thực cây đàn violin có âm vực khá gần với giọng con người , ( hơn 5 quãng 8 ) và thân đàn được thiết kế đầy nét nữ tính với những dường cong mềm mại mô phỏng theo dáng của người thiếu nữ . rất thanh tao yểu điệu mà cũng rất cao sang quý phái . đúng là vĩ cầm ko chỉ giống “nữ hoàng” ở âm sắc mà còn giống cả dáng vẻ rất vương giả !
Đàn violin có nhiều size khác nhau . loại dùng cho người lớn có chiều dài khoảng 60 cm, rộng khoảng 20 cm, và luôn có kèm một cây làm bằng lông đuôi ngựa, loại cao cấp hơn có thể làm bằng vây của cá voi nhưng ngày nay thường được làm bằng chất liệu ni lông hóa học có tình đàn hồi và khả năng sử dụng cao hơn. Thân đàn được làm từ các loại gỗ khác nhau như gỗ phong, vân sam… còn dây đàn được làm bằng thép hoặc ni lông. Người chơi vĩ cầm tạo ra âm thanh nhờ kéo hoặc gẩy đàn bằng tay phải và bấm nốt bằng tay trái ( vĩ được chà một lớp nhựa thông để tạo độ ma sát)
hiện nay , đàn violin được dung khả phố biến trong nhạc cổ điển và nhạc hiện đại . Đàn violin có thể chơi solo hoặc kết hợp thành một giàn nhạc đệm gồm nhiều cây violin .
trong giàn nhạc , violin được chia làm 2 nhóm
nhóm thứ nhất: Đi giai điệu
Nhóm thứ hai : đi bè hòa thanh
Nghệ sĩ vĩ cầm Mari Samuelsen đang solo Concerto số 4 “winter” ( mùa đông ) trong tổ khúc four season ( bốn mùa) của Vivaldi.
Đó là những kiến thức cơ bản của đàn violin
Sau đây Adam và các bạn sẽ cùng tìm hiểu cấu tạo của một cây đàn violin nhé
Thân đàn của môt cây violin cổ điển hầu như được làm bằng gỗ . trừ một vài bộ phận như chốt mắc dây hay cái tì cằm có thể thay thế bằng nhựa tổng hợp .
* Trên thân đàn violin có :
– 2 lỗ chữ f ( F-hole) : làm nhiệm vụ cho không khí đi vào và đi ra khỏi hộp đàn, tạo nên âm thanh. Ngoài ra các khe hình chữ S còn cho phép tiếp cận với những phần bên trong hộp đàn nếu cần sửa chữa.
– Ngựa đàn (the bridge) : là một mảnh gỗ hoặc nhựa nâng dây đàn lên khỏi mặt đàn và truyền dao động của dây đến cột trụ và thanh dọc bên trong. Ngựa đàn không bị gắn chặt vào thân đàn mà được các dây đàn giữ ở đúng vị trí
– Chốt mắc dây (tailpiece) Chốt mắc dây vừa dùng để gắn dây với thân đàn, vừa có thể dùng để lên dây với biên độ hẹp bằng hay còn gọi là tinh chỉnh (fine tunner ) với độ chính xác cao.
-Tì cằm (chin rest ) : dùng để tì phần cằm của người chơi đàn ( người chơi kẹp violin trên vai và tỳ cằm mình vào chin rest để cố định đàn)
* bên trên thân đàn là :
Cổ đàn ( neck), hộp chốt (pegbox) và cuộn xoắn ốc (scroll)
Cổ đàn (neck ), hộp chốt (pegbox) và cuộn xoắn (scroll) thường được tạc từ một mảnh gỗ nguyên . Gắn liền với cổ đàn và kéo dài xuống đến phần giữa của thân đàn là bàn phím. Bàn phím ( the fingerboard ) là một thanh gỗ, thường là gỗ thông, được đẽo cong về hai bên và được dán lên cổ đàn. Nơi tiếp nối giữa bàn phím và hộp chốt có một mảnh gỗ nhô lên đỡ lấy dây đàn gọi là mấu hộp chốt được khoan bốn lỗ so le nhay để cắm những cái chốt lên dây (turning pegs) xuyên qua và cố định . dây được mắc vào một cái lỗ trong cái chốt và người ta vặn chốt để cuốn dây căng lên . ( như hình sau )
* Những chi tiết bên trong
Bên trong đàn violon có hai bộ phận quan trọng:
Que chống ( sound post ) và thanh dọc (bass bar) . Que chống bị kẹp giữa mặt trước và mặt sau của đàn, còn thanh dọc thì được dán lên phía trong của mặt trước, song song với dây đàn. Ngoài chức năng tăng cường sức chịu lực của mặt đàn, hai bộ phận trên còn có tác dụng truyền dao động của dây xuống hộp đàn.
* Vĩ đàn (bow)
Cấu tạo chính của vĩ bao gồm stick, hair and tension screw
– Stick là thanh gỗ dài , gỗ càng tốt thì vĩ khó gãy và dễ đánh các kỹ thuật khó.
– Hair là phần lông vĩ, trước đây bộ phận này thường được làm bằng lông đuôi ngựa, nhưng phần lớn lông vĩ ngày nay thường được làm bằng chất liệu ni nông, hóa học có tình đàn hồi và khả năng sử dụng cao hơn
– Tension screw là bộ phận khỗng tĩnh với cấu tạo xoáy để giúp bạn điều chỉnh độ căng trùng của dây vĩ (thường thì không nên để hair quá căng dễ làm đứt hoặc nhờn tension screw.
Dây vĩ được phủ colophane (nhựa thông) định kì để làm tăng độ ma sát với dây đàn .
cục nhựa thông được gọi là rosin
Quy trình làm một cây đàn violin
vì đàn violin rất khó làm , cần độ tỷ mỉ và tay nghề cao nên rất ít xưởng làm đàn violin chuyên nghiệp . Tuy nhiên , hiện nay phần lớn dòng đàn violin rẻ tiền được sản xuất đại trà tại Trung Quốc và xuất khẩu sang thị trường các nước .
Ở Việt Nam bạn có thể tìm mua dòng đàn violin rẻ đến bình thường ở các tiệm đàn trên đường Nguyễn Thiện Thuật , quận 10 Tphcm với mức giá từ 2tr trở lên .
Với bài viết nỳ , Adam hy vọng có thể đem đến cho các bạn cái nhìn cơ bản tổng quát về cấu tạo cũng như tính năng của violin – loại nhạc cụ được mệnh danh là nữ hoàng này nhé
